NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسْلِمُ
بْنُ
إِبْرَاهِيمَ
حَدَّثَنَا
شُعْبَةُ
عَنْ خَالِدٍ
الْحَذَّاءِ
عَنْ أَبِي
قِلَابَةَ
عَنْ أَبِي
الْأَشْعَثِ
عَنْ
شَدَّادِ
بْنِ أَوْسٍ
قَالَ خَصْلَتَانِ
سَمِعْتُهُمَا
مِنْ رَسُولِ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِنَّ اللَّهَ
كَتَبَ
الْإِحْسَانَ
عَلَى كُلِّ
شَيْءٍ
فَإِذَا
قَتَلْتُمْ
فَأَحْسِنُوا
قَالَ غَيْرُ
مُسْلِمٍ
يَقُولُ
فَأَحْسِنُوا
الْقِتْلَةَ
وَإِذَا
ذَبَحْتُمْ
فَأَحْسِنُوا
الذَّبْحَ
وَلْيُحِدَّ
أَحَدُكُمْ
شَفْرَتَهُ
وَلْيُرِحْ
ذَبِيحَتَهُ
Şeddâd b. Evs'den
demiştir ki:
İki şey var ki bunları
Resûlullah (S.A.V.)'den işittim:
(Birincisi şudur)
"Allah herşey hakkında ihsanı emretti,
(İkincisi de şudur:) O
halde öldürdüğünüz zaman (bunu) iyi yapınız"
Musannif Ebu Davud der
ki: Müslim (b. îbrahim)'in dışındaki (râvi)ler bu cümleyi şu lâfızlarla rivayet
ediyorlar,
öldürdüğünüz zaman
"öldürmeyi iyi yapınız, kestiğiniz zaman da kesmeyi iyi yapınız. Her
biriniz bıçağını bilesin ve kurbanına acı çektirmesin. "
İzah:
Müslim sayd; Tirmizi
diyat; Nesaî, dahaya; İbn Mâce zebaih; Darimî, edahi; Ahmed b. Hanbel, IV-123,
125.
İhsan kelimesi, lügatte
birisi birşeyi güzel yapmak, diğeri de iyilik etmek üzere iki manada
kullanılır. Dilimizde ihsan deyince bu ikinci mana anlaşılır.Bu hadis-i
şerifte ihsan "vazifeyi en güzel şekilde yapmak" manasında
kullanılmıştır.[Hak Dini Kur'an Dili M. Hamdi Yazır, V-3117.]
Buna göre, hadis-i
şerifte, kısas veya had cezalarının asıldan taviz vermemek şartıyla- suçluya
en az acı çektirecek yöntemlerle yerine getirilmesi, ölmüşse ölüsünün
organlarının kesilmemesi ve had cezası verilecekse darbe adetlerinin tayin
edilen haddi geçmemesi, darbelerin, tayin edilen yerlerin dışındaki yerlere
vurulmaması, emredilmektedir. Çünkü bunların hepsi de ihsana aykırıdır.
Ayrıca hadis-i şerifte
kurbanların da en iyi şekilde kesilmesi emredilmektedir. Kurbanı en iyi
şekilde kesmek; onu kesileceği yere rahatsız etmeden götürmekle, kesmeden önce
su vermekle, yere üzmeden yatırmakla ve keserken yanında başka hayvan
bulundurmamakla olur. Hayvanı rahat et-tirmekse, keserken onu yumuşak bir yere
yatırmakla, kesimde keskin bıçak kullanmakla, bıçağı hayvana süratlice çalmakla
ve hayvanı kesince hemen derisini yüzmeyip soğuğuncaya kadar beklemekle olur.
Bu bakımdan, kurbanı keserken zikredilen bu hususlara riâyet etmek
müstehabtir.